Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem

U moet Javascript inschakelen om deze website te bezoeken.

Kleding: vermaken of vervangen?

Vanuit de opkamer van Herberg de Hanekamp maken we 'Kleine geschiedenis, grote verhalen': een podcastserie van het Nederlands Openluchtmuseum. Met schrijvers en wetenschappers duiken we in het verleden en met medewerkers van het Openluchtmuseum bespreken we bijzondere collectiestukken uit het park én het depot en nemen we een kijkje achter de voordeur van de mensen die vroeger leefden.

We leven er ons leven in en ze zeggen iets over onze identiteit, gemoedstoestand of beroep: deze aflevering hebben we het over kleren. Tegenwoordig kunnen we ze heel makkelijk en goedkoop op de kop tikken, maar dat is niet altijd zo geweest. Lange tijd werden kleren speciaal voor jou op maat gemaakt, totdat de confectiekleding zijn intrede deed.

Hoe veranderde deze uitvinding de manier waarop er met kleding werd omgegaan? En wat betekende dit voor de mensen die zich in traditionele streekdracht kleedden?

Hierover gaan we in gesprek met Rosalie Sloof, kunst- en kostuumhistoricus, en Jacco Hooikammer, conservator Nederlandse streekdracht bij het Nederlands Openluchtmuseum.

Zie hieronder welke objecten uit de collectie van het Nederlands Openluchtmuseum besproken worden in de podcastaflevering.

Beluister hier de podcast

Deze kraplap is gedragen door een vrouw in streekdracht uit Staphorst bij de zondagse kerkdracht. Ze kreeg de kraplap rond 1940 op veertienjarige leeftijd, als aanvulling op haar jaarloon van 80 gulden.

Het kledingstuk werd van generatie op generatie doorgeven en ziet er nog steeds uit als nieuw. De kraplap bevindt zich in een particuliere collectie

Met de komst van confectiekleding werden er steeds meer kledingstukken in de fabriek gemaakt. Zo ook deze zwembroek van kunstvezel, van het merk Delana. Rechts zie je een opgenaaid embleem van het zwemdiploma groen (diploma A).

De zwembroek is rond 1970 gedragen door een jongen uit Huizen.

Ook de streekdrachtdragers gingen op den duur gebruik maken van confectiekleding. Het merendeel van de kleding bleef men met de hand maken, maar sommige kledingstukken werden vervangen door nieuwe stukken uit de winkel.

Zo ook dit paar nylon kousen, die in - of vlak voor - 1955 gedragen werden door een vrouw in Scheveningse streekdracht, bij de zondagse dracht.

Een meisjesschort was in nieuwstaat geschikt voor de opknapdracht, zoals bijvoorbeeld naar school of op visite. Dit blauwe 'stukjesschort' werd voorheen gedragen door een meisje uit Staphorst of Rouveen bij de zware rouwdracht.

In deze verwassen staat is de schort nog geschikt voor de daagse dracht. De oprijg onderin de schort is diverse keren uitgelegd. Dat is te zien aan de verkleuringen.

Het museum bezit veel schorten voor bijzondere gelegenheden en heeft veel minder werkschorten. Het is bekend dat in het vuilste werk overal in Nederland wel schorten werden gedragen, die gemaakt waren van een gebruikte meelzak. Op foto's zijn ze soms te zien, gedragen door zowel vrouwen als mannen. Dit soort kledingstukken werd opgebruikt.

Het is dan ook bijzonder dat het museum in 2008 nog een exemplaar in de collectie op heeft kunnen nemen. Dit schort is gemaakt van een meelzak uit Brazilië en gemaakt en gedragen door een boerin in Rouveen.

Dit vind je misschien ook leuk

Waardeer het, repareer het

Het oplappen van kapotte of ouderwetse kleding is de laatste jaren erg populair en niet alleen bij degenen die een meer duurzame samenleving nastreven.
Kleding: vermaken of vervangen?

Podcast: Kleine geschiedenis, grote verhalen

Vanuit de opkamer van Herberg de Hanekamp maken we 'Kleine geschiedenis, grote verhalen': een podcastserie van het Nederlands Openluchtmuseum. Met schrijvers en wetenschappers duiken we in het verleden en met medewerkers van het Openluchtmuseum bespreken we bijzondere collectiestukken uit het park én het depot en nemen we een kijkje achter de voordeur van de mensen die vroeger leefden.
Hergebruik in de collectie

Bescherm, vermaak of repareer het!

In de collectie kleding en sieraden heeft het Openluchtmuseum mooie voorbeelden van hoe textiel in het verleden gekoesterd werd.